ดื่มด่ำสุนทรีย์แห่งการชงชาญี่ปุ่น ในแบบต้นตำรับแท้ๆ

ดื่มด่ำสุนทรีย์แห่งการชงชา ต้นตำรับญี่ปุ่นแท้ๆ วิถีชีวิตดั้งเดิม ที่นับวันจะหายากลงไปทุกที พาไปเรียนชงชาญี่ปุ่นแบบที่หาชมได้ยาก ชาโดะ วิถีแห่งชาญี่ปุ่น ที่ไม่เพียงเป็นระเบียบการชงชา แต่ยังต้องคำนึงถึงจิตวิญญาณแห่งการดื่มด้วย ที่แอบซ่อนคติคำสอนวิถีเซนเอาไว้ คือ ความกลมกลืนกับธรรมชาติ ความเคารพกัน ความบริสุทธิ์ และ ความสงบ และกว่าจะมาเป็นชา 1 แก้วให้เราดื่มนั้น มีขั้นตอนที่ละเมียดละไมขนาดไหน ไปดูกัน

Cr. www.teatrailsindia.com

ขั้นตอนพิธีชงชาญี่ปุ่นแท้ๆ

1. เจ้าของบ้านนั่งชมสวนซึ่งอยู่หน้าห้องชงชาเพื่อสงบจิตใจและทำสมาธิก่อนที่จะถึงเวลาของพิธีชงชา 
2. แขกทุกคนเข้าห้องพิธีชงชา ก้มลอดผ่านทางเข้าที่เป็นสี่เหลี่ยมเล็กๆ เพื่อเป็นการบ่งบอกถึงความเท่าเทียมกัน
3. ภายในห้องพิธีชงชา จะมีอุปกรณ์ชงชา ใช้เสื่อทาทามิ มีช่องเล็กๆ สำหรับกาต้มน้ำ และประดับไปด้วยภาพวาดญี่ปุ่น หรือต้นไม้เล็กๆ แสดงถึงความเรียบง่าย ให้ผู้มาเยือนได้ชื่นชมถึงความสวยงาม และทักทายกับเจ้าภาพ
4. เมื่อถึงพิธีชงชา ผู้มาเยือนจะนั่งอยู่ตรงข้ามผู้ชงชาที่เรียกว่า "ฮันโต" และเลือกหยิบขนมโดยใช้ไม้ที่เรียกว่า โยจิ วางลงบนกระดาษที่ใช้รองขนม เรียกว่า ไคชิ และรับประทานให้หมดก่อนที่ชาจะเสิร์ฟ ในระหว่างที่ทานขนม ฮันโตจะเริ่มต้มน้ำในกาน้ำร้อน
5. ฮันโตจะตักผงชาเขียวมัทฉะซึ่งทำมาจากใบชาเขียวแท้ๆ ที่เก็บมาอย่างพิถีพิถัน โดยช้อนไม้ไผ่ขนาดเล็ก ใส่ลงในถ้วยชา ใส่น้ำร้อนอุณหภูมิ 70-80 องศา ซึ่งเป็นอุณหภูมิที่ชาจะส่งกลิ่นหอมมากที่สุด แล้วคนให้ชาละลายและแตกฟองเป็นจังหวะด้วย ชะเซน (chasen) เมื่อชงเสร็จแล้ว จะนำไปวางไว้หน้าผู้มาเยือน
6. ผู้มาเยือน ยกถ้วยชาด้วยมือขวาวางไว้บนมือซ้าย หมุนถ้วยชาเข้าหาตัวเพื่อพินิจความสวยงามของถ้วยชา และเป็นการให้เกียรติเจ้าของบ้านในการจิบชาคนละด้านกัน เมื่อดื่มเสร็จแล้วให้มือเช็ดขอบถ้วยชา และใช้ไคชิหรือกระดาษรองขนมในการเช็ดมือ

Cr. envouthe.com

วิธีดื่มชาแบบญี่ปุ่น

1. เริ่มจากการรับประทานขนม หยิบขนมวางบน ไคชิ แล้วรับประทานให้หมดก่อนที่จะมีการนำชามาเสิร์ฟ
2. เมื่อมีการนำชามาเสิร์ฟให้คำนับ ฮันโต 
3. ยกถ้วยชาขึ้นด้วยมือขวา มือซ้ายรองรับใต้ถ้วยชาอย่างแผ่วเบา แล้ววางถ้วยชาลงตรงระหว่างตัวท่านกับแขนที่นั่งอยู่ถัดไป (ซึ่งจะได้รับการเสิร์ฟชาทีหลังท่าน) คำนับแก่แขกผู้นี้แล้วกล่าวว่า “โอะสะคินิโจได อิตะชิมะสุ” (ขอโทษที่ดื่มชาก่อนท่าน)
4. ยกถ้วยชาที่วางอยู่ระหว่างตัวท่านกับแขกที่นั่งอยู่ถัดไปขึ้นด้วยมือขวา มือซ้ายรองรับใต้ถ้วยชา อย่างแผ่วเบา แล้ววางถ้วยชาลงอีกครั้งหนึ่งหน้าตัวท่าน จากนั้นคำนับ เทชุ (เจ้าภาพในพิธีชงชา) พร้อมกับพูดว่า “โจไดอิตะชิมะสุ” (ขอน้อมรับชาที่ท่านจัดชงขึ้นด้วยความขอบคุณ)
5. ยกถ้วยชาขึ้นด้วยมือขวา รองรับด้วยมือซ้ายแล้วกดถ้วยชาเบาๆ หมุนถ้วยชาด้วยมือขวาตามเข็มนาฬิกาสองครั้ง(รวมแล้วหมุนในรัศมีประมาณ 90 องศา) ทั้งนี้เพี่อไม่ให้ดื่มชาจากด้านหน้าของถ้วยชา จากนั้นก็ดื่ม ลิ้มรสความอร่อยของชา
6. หลังจากที่ดื่มชาให้ใช้ปลายนิ้วหัวแม่มือและนิ้วชี้ข้างขวาเช็ดขอบถ้วยตรงที่ดื่มเบาๆจากซ้ายไปขวา 1 ครั้ง เสร็จแล้วเช็ดปลายนิ้วด้วยไคชิ
7. หมุนถ้วยชาด้วยมือขวาทวนเข็มนาฬิกา 2 ครั้ง (ประมาณ 90 องศา) เพื่อให้ด้านหน้าของถ้วยชา อยู่ตรงหน้าท่านเหมือนในตอนแรก แล้ววางลงบนโต๊ะข้างหน้าท่าน
8. มองชื่นชมถ้วยชา (มองรูปลักษณะของถ้วยชาทั้งถ้วยก่อน จากนั้นจึงพิจารณารายละเอียด) แล้วจึงยกถ้วยชาขึ้นและหมุนทวนเข็มนาฬิกาอีก 2 ครั้ง (ประมาณ 180 องศา) เพื่อให้ด้านหน้าของถ้วยชาอยู่ตรงหน้าผู้เสิร์ฟ แล้ววางลงตรงจุดที่ได้รับเสิร์ฟชา

พิธีการชงชาดั้งเดิมแบบนี้ ถือเป็นสิ่งที่ควรค่าแก่การอนุรักษ์ไว้ เป็นโอกาสดีที่เราจะได้เรียนรู้วิธีชงชา ที่ควรค่าแก่การไปสัมผัสความเป็นญี่ปุ่นแท้ๆ ด้วยตัวเองดูสักครั้ง

ใครอยากจะไปเที่ยวญี่ปุ่นในแบบส่วนตัว ลองไปกับ Group and Go กันดูสิคะ

แชร์ บทความนี้

พูดคุย เกี่ยวกับบทความนี้